قلب به عنوان یکی از مهمترین اندام های بدن دارای سه رگ اصلی است که گرفتگی هر کدام از آنها میتواند موجب خطراتی از جمله سکته یا از کار افتادن قلب شود. گرفتگی رگ های قلب امروزه به عنوان یکی از شایعترین بیماری های قلبی است که در صورت عدم درمان و مراجعه به موقع به متخصص آریتمی قلب میتواند موجب بروز مرگ و میر بیماران شود. در ادامه این مطلب به بررسی بیشتر این عارضه، علل ، راه های تشخیص ٬ درمان و علائم گرفتگی رگ قلب خواهیم پرداخت.
علائم گرفتگی رگ قلب
گرفتگی رگ های قلب میتواند همراه با علائم مختلفی باشد که برخی از مهمترین این نشانه ها عبارتند از:
1-آنژین صدری یا درد قفسه سینه
وجود سوزش و درد در سینه یکی از نشانه های رایجی است که میتواند نشانه گرفتگی رگ های قلب باشد و میتواند یکی از دلایل درد قفسه سینه باشد. با پیشرفت گرفتگی عروق قلب، فشار بر روی قفسه سینه شبیه به تحمل وزنی سنگین بر روی سینه شده و این فشار در ریه ها نیز احساس می‌شود.
2-احساس درد و فشار در بازوها، کمر، پشت گردن یا فک
علاوه بر احساس درد در سینه، گاهی اوقات این فشار در بازوها، کمر، پشت گردن یا فک نیز احساس می‌شود و می‌توان نشان از گرفتگی عروق قلب باشد.
3-حمله قلبی
از جمله خطرناک‌ترین نشانه های گرفتگی رگ های قلب بروز حمله های خفیف تا شدید قلبی است که با مشاهده علائم این حملات بلافاصله باید با اورژانس تماس گرفته شود و مراقبت های درمانی لازم دریافت شود.
4-تنگی نفس
هر چند تنگی نفس میتواند در اثر عوامل گوناگونی رخ دهد، اما بروز این حالت زمانی که فرد هیچ نوع فعالیت بدنی انجام نداده و آلرژی خاصی نیز ندارد، میتواند از نشانه های گرفتگی عروق قلب باشد.
علائم گرفتگی رگ قلب در زنان
به طور کلی ابتلای زنان و مردان به گرفتگی عروق قلب چندان تفاوت معنا داری باهم ندارد و تنها مورد قابل توجه، ابتلای کمتر زنان به این عارضه در سنین قبل از یائسگی می‌باشد و پس از این دوره میزان ابتلای هر دو جنس با هم برابر خواهد شد. همچنین علائم گرفتگی رگ قلب در زنان نسب به مردان تا حدودی نا مشخص تر بروز پیدا می‌کند.
چگونه متوجه گرفتگی عروق قلب شویم ؟
تشخیص دقیق گرفتگی رگ های قلب تنها با انجام برخی آزمایشات پزشکی به طور دقیق قابل تشخیص است؛ اما در صورت مشاهده علائمی‌از قبیل تنگی نفس، درد قفسه سینه، احساس خستگی بدون دلیل در طول روز، تعریق بیش از حد، سوء هاضمه، لکنت زبان، درد در قسمت پا، سرگیجه و اختلال نعوظ می‌توان نسبت به انسداد رگ ها مشکوک شد و در چنین شرایطی بهتر است که با پزشک خود در مورد احتمال گرفتگی رگ های قلب مشورت شود.
چه عواملی منجر به گرفتگی رگ قلب می‌شوند؟
گرفتگی رگ های قلب ممکن است در یک فاصله زمانی طولانی بروز پیدا کند، از جمله مهمترین عواملی که می‌توانند منجر به انسداد عروق قلب شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش فشار خون
- بالا بودن کلسترول خون
- سطح بالای تری گلیسیرید یا کلسترول خون
- مصرف سیگار و دخانیات
- مقاومت به انسولین
- اضافه وزن و دیابت
- برخی التهابات مزمن مانند روماتیسم مفصلی، لوپوس، پسوریازیس یا بیماری التهابی روده
تشخیص گرفتگی رگ های قلب
علائم گرفتگی رگ قلب در موارد اولیه٬ میتواند تا مدت ها به صورت پنهان و بدون علائم قابل تشخیص در فرد وجود داشته باشد و با پیشرفت بیماری برخی علائم در فرد پدیدار خواهد شد. روش های تشخیصی مختلفی برای وجود گرفتگی رگ های قلب وجود دارد که در ادامه برخی از مهمترین آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛
1-آنژیوگرافی
استفاده از این روش تشخیصی زمانی انجام می‌شود که با استفاده از آزمایشات دیگر شواهدی بر وجود گرفتگی در رگ های قلب به دست آمده باشد. در این روش که در بیمارستان و با بیهوشی بیمار انجام می‌شود، لوله ای نازک و منعطف از طریق مچ دست ، کشاله ران یا گردن وارد رگ ها شده و به سمت عروق قلب هدایت می‌شود؛ در مرحله بعد نوعی رنگ یا ماده حاجب به رگ ها تزریق شده و با نظارت اشعه ایکس میزان گرفتگی رگ ها بررسی می‌شود.
2-تست استرس
از دیگر روش های تشخیص گرفتگی عروق قلب، انجام تست استرس است در این روش بیمار در مدت زمانی مشخص به انجام فعالیت های ورزشی می‌پردازد و در این مدت فعالیت قلب بیمار تحت نظارت مانیتورهای ضربان قلب، فشار خون و اکسیژن می‌باشد. همچنین در بیمارانی که قادر به انجام این تست ورزشی نیستند با مصرف برخی از داروها ضربان قلب افزایش داده شده و سپس فعالیت قلب مورد بررسی قرار میگیرد.
3-الکتروکاردیوگرام (EKG)
راه دیگر تشخیص علائم گرفتگی رگ قلب٬ استفاده از الکتروکاردیوگرام یا همان نوار قلب است. البته در برخی مواقع برای تشخیص قطعی انسداد رگ ها باید از آزمایشات تکمیلی نیز در کنار نوار قلب استفاده شود.
4-اکوکاردیوگرام
استفاده از امواج صوتی در آزمایش اکوکاردیوگرام یا همان تست اکو٬ در مرکز اکو قلب تهران نیز میتواند به منظور تشخیص گرفتگی رگ های قلب مورد استفاده قرار گیرد.
5-آزمایش خون
گاهی اوقات می‌توان با انجام آزمایش خون و بررسی میزان قند و کلسترول به موارد مشکوک به انسداد عروق قلب پی برد. البته برای اطمینان قطعی از این عارضه ممکن است پزشک از سایر روش های تشخیصی نیز در کنار آزمایش خون استفاده کند.
6-عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه
یکی دیگر از راه های تشخیص انسداد رگ های قلب استفاده از عکسبرداری با اشعه ایکس است که میتواند در تشخیص علائم نارسایی قلب موثر واقع شود.
گرفتگی رگ قلب چه عوارضی دارد؟
ابتلا به علائم گرفتگی رگ قلب ممکن است با خطر بروز برخی از عوارض در بیمار مشاهده شود. از جمله مهمترین این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره نمود
حمله قلبی
انسداد رگ های قلب در اثر پلاک های کلسترول و سپس باز شدن این پلاک ها میتواند موجب ایجاد لخته خون در رگ ها و مسدود شدن جریان خون شود، در نتیجه این فرایند احتمال بروز سکته و حمله قلبی افزایش پیدا خواهد کرد
ریتم نامنظم قلب (آریتمی)
از دیگر عوارض گرفتگی رگ های قلب، تغییر در سیگنال های طبیعی قلب، ضربان نامنظم و نرسیدن خون کافی به قلب می‌باشد که از این وضعیت با عنوان ریتم نامنظم قلب یا آریتمی‌قلبی نام برده می‌شود.
درد قفسه سینه
گرفتگی رگ های قلبی باعث می‌شود که در زمان فعالیت شدید و نیاز به خون بیشتر قلب با مشکل مواجه شود و در نتیجه درد قفسه سینه یا تنگی نفس در فرد بیمار مشاهده خواهد شد.
نارسایی قلبی
نارسایی قلبی عبارت است از وضعیتی که قلب در اثر مشکلاتی مانند ضعیف یا سفت شدن ماهیچه های قلب، قادر به پمپاژ صحیح خون نباشد. این وضعیت میتواند با گرفتگی رگ های قلب در شخص بروز پیدا کند.
درمان گرفتگی رگ قلب
با توجه به شدت گرفتگی رگ های قلب، شرایط بیمار و نوع بیماری، ممکن است روش های مختلفی برای درمان گرفتگی عروق قلب مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه این مطلب به بررسی برخی از مهمترین روش های درمانی علائم گرفتگی رگ قلب خواهیم پرداخت؛
1-عمل قلب باز
عمل قلب باز از جمله روش های جراحی است که برای درمان گرفتگی رگ‌های قلب مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش بخشهایی از سیاهرگ یا شریان های پا به رگ‌های قلب متصل می‌شود و با این کار خونرسانی به قلب افزایش پیدا می‌کند. البته استفاده از این روش تنها در صورتی مورد استفاده قرار میگیرد که سایر روش‌های درمانی موثر واقع نشود.
2-درمان دارویی
در مراحل ابتدایی و خفیف علائم گرفتگی رگ قلب٬ می‌توان از درمان دارویی برای کنترل بیماری استفاده کرد. برخی از مهمترین این داروها عبارتند از: بتابلاکرها، مسدود کننده های کانال کلسیم و نیترات ها. همچنین برخی پزشکان مصرف روزانه آسپرین در دوزهای پایین را برای جلوگیری از احتمال بروز حمله قلبی در افراد مبتلا به گرفتگی عروق قلبی توصیه می‌کنند.
در کنار مصرف این داروها، استفاده از داروهای مهار کننده ACE به منظور کاهش فشار خون و کاهش بار کاری قلب و مصرف استاتین‌ها برای پایین آوردن میزان کلسترول خون نیز ممکن است با توجه به تشخیص پزشک برای بیمار تجعویز شود.
3-رفع گرفتگی رگ قلب با آنژیوپلاستی
همانگونه که گفته شد آنژیوپلاستی میتواند در تشخیص گرفتگی رگ‌های قلب به پزشک کمک کند. همچنین علاوه بر تشخیص، به عنوان یک روش درمانی و رفع انسداد رگ‌ها نیز می‌توان از روش آنژیوپلاستی استفاده نمود.
در این روش یک لوله کوچک و باریک به نام کاتتر از طریق شریان‌های بازو یا پا وارد عروق قلب می‌شود. سپس، بالون انتهای کاتتر را در محل انسداد رگ باد کرده. استنت را در جای خود قرار می‌دهد. بالون پلاک ها را از محل انسداد خارج می‌کنند و استنت شریان را باز نگه می‌دارد تا خون به سمت قلب جریان پیدا کند.
نتیجه گیری
علائم گرفتگی رگ قلب٬ از جمله مشکلات شایعی است که میتواند موجب عوارض متعددی از جمله حملات قلبی، نارسایی و آریتمی‌قلبی شود. در این مطلب تلاش شده است تا به طور مختصر دلایل، علائم و عوارض این بیماری مورد بررسی قرار گیرد. در پایان نیز برخی از رایج ترین روش های درمانی انسداد عروق قلب بیان شده است.
mayoclinic منبع
دکتر ریاستی
سوالات متداول
1- مهمترین علائم گرفتگی رگ های قلب کدامند؟
آنژین صدری یا درد قفسه سینه، احساس درد و فشار در بازوها، کمر، پشت گردن یا فک، حمله قلبی، تنگی نفس
2- درمان گرفتگی عروق قلب با چه روش هایی امکان پذیر است؟
درمان دارویی، آنژیوپلاستی، عمل قلب باز
بدون دیدگاه