بیماری عروق کرونر یکی از شایعترین اختلالات قلبی می باشد که در کشورهای توسعه یافته اقتصادی در حال گسترش است. طبق آخرین آمار از سارمان بهداشت جهانی، مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی 30 تا 40 درصد افزایش یافته است و شایع ترین علت مرگ در جهان است. در برخی از نقاط زمین مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی تا 60 درصد افزایش یافته که از این بین 30 درصد آن متعلق به بیماری عروق کرونر است.
بیماری عروق کرونر قلب نه تنها در افراد مسن بلکه در افراد جوان نیز در حال گسترش است. یعنی همانطور که مردان 40 ساله را تحت تاثیر قرار می دهد جوانهای نیز می تواند به بیماری عروق کرونر قلبی مبتلا شوند. اما با این حال بروز این بیماری در افراد مسن بسیار بیشتر از جوانان می باشد.
علت اصلی بیماری عروق کرونر
دلیل اصلی بروز بیماری عروق کرونر قلب بخاطر رگ ها و شریانهای می باشد که منتهی به قلب هستند. این شریانهای وظیفه خون رسانی و تامین اکسیژن و مواد مغذی به قلب را بر عهده دارد و زمانیکه این مسیر بر اثر چربهای و رسوبات داخل رگها، تنگ و باریک شود در عملکرده قلب خلل ایجاد می کند و باعث بیماری بنام عروق کرونر می گردد.
عوامل شدید شدن بیماری عروق کرونر
در این بین برخی عوامل هستند که باعث تشدید شدن بیماری عروق کرونر می شوند که زیر آورده شده است.
- سیگار کشیدن: ثابت شده است که سیگار مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی (از جمله بیماری عروق کرونر) را تا 50 درصد افزایش می دهد. لازم به ذکر است که این خطر با افزایش سن و تعداد سیگارهای مصرفی افزایش می یابد.
بنزن، نیکوتین، آمونیاک، مونوکسید کربن موجود در دود تنباکو باعث افزایش فشار خون و افزایش ضربان قلب (تاکی کاردی) می شود. استعمال دخانیات، لخته شدن خون و ایجاد تصلب شرایین را افزایش می دهد و به ایجاد اسپاسم عروق قلب کمک می کند.
ببیشتر بخوانید: بهترین متخصص آریتمی قلب باید چه ویژگی های داشته باشد؟
- کلسترول بالا (هیپرکلسترولمی): به لطف مطالعات متعددی که در کشورهای مختلف جهان انجام شده است، ثابت شده است که افزایش سطح کلسترول تام در خون یک عامل خطر مستقل برای ایجاد بیماری عروق کرونر در مردان و زنان است. در افراد با افزایش متوسط سطح کلسترول (5.2-6.7 میلی مول در لیتر)، بیماری عروق کرونر دو برابر افراد با سطح کلسترول طبیعی خون (کمتر از 5.2 میلی مول در لیتر) رخ می دهد.
با افزایش شدید کلسترول (بیش از 6.7 میلی مول در لیتر)، بروز بیماری عروق کرونر 4-5 برابر افزایش می یابد. کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (HLDL) به اصطلاح “بد” بر خطر بروز و توسعه بیماری عروق کرونر تأثیر می گذارد.
.3فشار خون شریانی: خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر با افزایش مداوم فشار خون سه برابر افزایش می یابد، به ویژه در صورت وجود تغییرات پاتولوژیک در اندام های هدف (به عنوان مثال، در قلب و کلیه).
4. دیابت: آترواسکلروز و بیماری عروق کرونر در بیماران دیابتی 10 سال زودتر در مقایسه با افرادی که این بیماری را ندارند ایجاد می شود.
5. کاهش سطح کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا «خوب» (HDL-C) و افزایش محتوای تری گلیسیرید (TG) در خون.
6. فعالیت بدنی کم (کم تحرکی).
6. اضافه وزن (چاقی).
7. مواد غذایی با کالری اضافی و چربی حیوانی بالا.
8. عوامل استرس زا و تیپ شخصیتی A (پروفایل کرونری استرس): برای افرادی که به اصطلاح دارای مشخصات کرونر استرس (نوع شخصیتی A) هستند، ویژگی های زیر مشخص است: عصبانیت، افسردگی، احساس اضطراب مداوم، پرخاشگری.
استرس روانی-عاطفی در ترکیب با ویژگی های شخصیتی مشخص شده با آزاد شدن زیاد کاتکول آمین ها در خون همراه است. این کار باعث افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و افزایش نیاز عضله قلب به اکسیژن می شود.
برخی عوامل هستند که ما نمی توان آنرا تغییر دهیم از قبیل:
- جنسیت مرد
- پیری
- توسعه اولیه بیماری عروق کرونر (به ویژه، انفارکتوس میوکارد) در بستگان نزدیک بیمار
- یائسگی و دوران پس از یائسگی. عملکرد هورمونی تخمدان ها از بدن زن در برابر ابتلا به بیماری عروق کرونر محافظت می کند. خطر ابتلا به این بیماری در زنان پس از یائسگی افزایش می یابد
باید تاکید کرد که خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر با ترکیبی از چندین عامل افزایش می یابد.
علائم بیماری عروق کرونر قلب
علائم بیماری عروق کرونر به شکل بالینی بیماری بستگی دارد. برخی از این علائم عبارتند از:
- مرگ ناگهانی قلبی (کرونری)
- آنژین صدری (“آنژین صدری”، درد در قلب)
- نفارکتوس میوکارد (نکروز)
- کاردیواسکلروز (جایگزینی بافت عضلانی با بافت همبند)
- نارسایی گردش خون
- اختلالات ریتم قلی
- ایسکمی میوکارد بدون درد
- علائم مرگ ناگهانی قلبی
با مرگ ناگهانی قلبی (کرونری)، تقریباً سه دقیقه پس از ایست گردش خون، تغییرات غیرقابل برگشتی در سلول های قشر مغز رخ می دهد، بنابراین تشخیص فوری و مراقبت های اورژانسی ضروری است. علت این وضعیت فیبریلاسیون بطنی ناگهانی است – نارسایی ریتم قلب، که با انقباض آشفته عضله قلب در فرکانس بالا مشخص می شود.
ببیشتر بخوانید: آنژیوگرافی قلب چیست و چگونه انجام می شود؟
3-4 ثانیه پس از شروع فیبریلاسیون، سرگیجه و ضعف ظاهر می شود. پس از 15-20 ثانیه، فرد هوشیاری خود را از دست می دهد. پس از 40 ثانیه، تشنج های مشخصه ایجاد می شود – انقباض تونیک منفرد عضلات اسکلتی.
در همان زمان، یعنی پس از 40-45 ثانیه، مردمک ها شروع به بزرگ شدن می کنند و پس از 1.5 دقیقه به حداکثر اندازه خود می رسند. بیشترین گشاد شدن مردمک ها نشان می دهد که نیمی از زمان گذشته است که در طی آن سلول های مغز هنوز می توانند بازسازی شوند. تنفس در ابتدا پر سر و صدا و مکرر است، سپس به تدریج کند می شود. در دقیقه دوم مرگ ناگهانی قلبی، تنفس متوقف می شود
علائم آنژین صدری
آنژین صدری، که یکی از شایع ترین علائم بالینی بیماری عروق کرونر است، شامل درد یا ناراحتی یکدفعه ای در ناحیه قلب می شود. این به دلیل خون رسانی ناکافی به عضله قلب (ایسکمی) است که با کاهش جریان خون همراه است.
اغلب، دردها ماهیت فشاری دارند و به صورت حمله ای بروز می کنند. معمولی ترین محل درد در پشت جناغ است. در بیشتر موارد، درد در داخل قفسه سینه، در قسمت فوقانی جناغ ظاهر می شود و سپس به تمام ناحیه قلب گسترش می یابد.
کمتر رایج است، درد در سمت چپ، در نزدیکی جناغ جناغ شروع می شود، محلی سازی آن در ناحیه اپی گاستر امکان پذیر است. درد اغلب با احساسات دردناک، احساس مرگ قریب الوقوع، “پریشانی قلبی”، گاهی اوقات حالت تهوع و حتی استفراغ همراه است.
آنژین صدری با گسترش درد در شانه چپ یا بازوی چپ (دست، انگشت کوچک چپ)، تیغه شانه چپ، در ناحیه گردن، فک پایین و دندان ها، به ندرت در شانه راست، تیغه شانه راست و حتی در ناحیه کمر خود را نشان می دهد.
لازم به ذکر است که در برخی موارد، درد در آنژین صدری ممکن است در پشت جناغ موضعی نباشد، اما در یک مکان غیر معمول، به عنوان مثال، فقط در نیمه راست قفسه سینه باشد.
علائم انفارکتوس میوکارد
بارزترین علامت انفارکتوس میوکارد درد است. در اکثر بیماران، درد در ناحیه قلب بسیار شدید است. بسیاری از بیماران متوجه سوزش شدید یا دردهای تیز “خنجر” می شوند. در موارد معمول، در اکثر بیماران، درد در ناحیه رترواسترنال موضعی است، اما اغلب ناحیه سمت چپ جناغ یا حتی کل سطح قفسه سینه را می گیرد.
درد همیشه چند ده دقیقه طول می کشد. در طول یک حمله دردناک، بیماران احساس ترس از مرگ، عذاب، مالیخولیا، بی قرار و هیجان زده می شوند
پاتوژنز بیماری عروق کرونر قلب
توسعه بیماری عروق کرونر بر اساس باریک شدن یا انسداد کامل شریان های قلب توسط پلاک های آترواسکلروتیک و همچنین توده های ترومبوتیک (با انفارکتوس میوکارد) است. در صورت بیماری، نیاز اکسیژن میوکارد و تامین آن با خون با یکدیگر مطابقت ندارند در نتیجه عضله قلب فاقد خونی است که اکسیژن و مواد مغذی را به سلول های خود می رساند.
بدون دیدگاه