تپش قلب یا Palpitations یکی از انواع عارضه‌های رایج در بین بیماریهای قلبی به شمار می‌آيد. شناخت علائم، علل و همچنین روش درمان آن از جمله مواردی محسوب میشود که همه افراد باید با آن آشنایی داشته باشند.
تپش غیرعادی قلب در طیف‌های مختلفی از جامعه قابل مشاهده است؛ از زنان گرفته تا افراد مسن و حتی جوانان. تشخیص صحیح تنها توسط پزشک متخصص قابل انجام است. با ما همراه باشید تا شما عزیزان را بیشتر با این موضوع آشنا کنیم.
تپش قلب چیست؟
زمانی رخ می‌دهد که قلب به شکل سالم ضربان نداشته باشد.ضربان یا خیلی سریع و یا خیلی محکم است برخی از موارد، این احساس آنقدر افزایش پیدا می‌کند که بیمار به طور کلی کنترل خود را از دست می‌دهد. در پاره‌ای از موارد، محکم بودن یا سریع بودن ضربان قلب حتی در گلو نیز قابل حس کردن است. به طور کلی باید بیان کنیم که اکثر افراد به راحتی میتوانند حس مربوط به این عارضه ضربان قلب را درک کنند.
علائم تپش قلب چیست؟
علائم مربوط به تپش غیرعادی قلب را با توجه به موارد مختلفی دسته‌بندی می‌کنند. به طور کلی، از موارد مهمی همچون لرزش اندام‌ها، تشنگی و یا نفس نفس زدن (به علاوه حس خاصی که پیش از این به آن اشاره کردیم) به عنوان مهم‌ترین علائم یا نشانه‌های مربوط به تپش قلب غیرعادی یاد می‌کنند.
دلیل اصلی بروز آن چیست؟
دلایل بسیار زیادی را میتوان به عنوان علت اصلی تپش قلب بیان کرد. در پاره‌ای از موارد، این علت‌ها به صورت مستقیم به قلب مرتبط هستند و حتی در برخی از موارد، هیچ ارتباطی به این بخش مهم از بدن ندارند. مواردی همچون بیماریهای تیروئید، مصرف بیش از حد کافئین و حتی برخی از داروهای استنشاقی از جمله دلایل اصلی بروز این عارضه محسوب می‌شوند که هر یک دارای شرایط خاص خود هستند.
علت تپش قلب در زنان
همان‌طور که در ابتدای متن گفت شد، تپش غیرعادی قلب در افراد مختلفی قابل مشاهده است و تنها به یک بخش از جامعه اختصاص ندارد. زنان نیز در معرض این عارضه قرار دارند و به همین دلیل باید آگاهی خود را نسبت به آن افزایش دهند، در غیر این صورت، امکان تشخیص صحیح این بیماری و اقدام جهت درمان آن وجود ندارد و ممکن است با عوارض خطرناکی روبه‌رو شوید.
علائم
علائم مربوط به تپش قلب غیرعادی در زنان تفاوت خاصی با سایر علائمی که پیش از این به آن‌ها اشاره کردیم ندارند. در واقع کلیه نشانههایی خاصی که گفته شد، در زمان مشاهده تپش غیرعادی قلب در زنان نیز به طور کامل قابل تشخیص هستند. مواردی همچون از دست رفتن قابلیت کنترل بدن از جمله این موارد به شمار می‌روند.
علت
علت اصلی و خاصی که در بسیاری از موارد به آن اشاره میشود، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی است. همان‌طور که می‌دانید، دوران یائسگی یکی از مهم‌ترین دوران‌ها در طول عمر بانوان محسوب میشود و ممکن است در برخی از موارد همین تغییرات منجر به تپش غیرعادی قلب شوند. خبر خوب این است که در اکثر موارد، این تغییرات هورمونی که منجر به تپش غیرعادی قلب می‌شوند، عارضه خاصی به دنبال ندارند و به همین دلیل بانوان گرامی نباید نگرانی خاصی در این زمینه داشته باشند.
عوارض
تپش قلب نیز همانند هر مورد دیگری دارای عوارض مختص به خود است. از جمله عوارض قابل شاهده تپش غیرعادی قلب در بانوان باید به نارسایی قلبی و همچنین سکته قلبی اشاره کنیم که هر دوی آن‌ها به شدت خطرناک هستند و به همین دلیل است که چنین عارضه مهمی باید حتماً تحت درمان قرار بگیرد.
علت ضربان قلب در جوانان
تپش غیرعادی قلب علاوه بر بانوان، در جوانان نیز مشاهده میشود. تپش غیرعادی قلب در دوران جوانی معمولاً یک امر طبیعی محسوب میشود (البته پس از مواردی همچون ورزش، فعالیت بدنی و…) و نباید چندان نگران آن باشیم. در این بخش به علائم، علت‌ها و همچنین عوارض تپش غیرعادی قلب در جوانان اشاره می‌کنیم.
علائم
اولین موردی که باید در مورد آن صحبت کنیم، علائم تپش قلب غیر عادی در جوانان است. در جوانان، علائم شامل مواردی همچون نفس نفس زدن، کاهش انرژی و همچنین تشنگی بیش از حد است. برخی از افراد جوان در زمان مواجه با تپش غیرعادی قلب حتی دچار تهوع و تعریق شدید می‌شوند. این موارد جدی هستند و باید حتماً به آن‌ها توجه داشته باشید.
علت
علت‌های مربوط به تپش غیرعادی قلب در سنین جوانی نیز بسیار متفاوت است. در واقع به همین دلیل توصیه میشود که به محض مشاهده هرگونه تپش غیرعادی قلب به پزشک خود مراجعه کنید و این مورد مهم را با وی در میان بگذارید. در هر صورت، از جمله علت‌های اصلی تپش غیرعادی قلب در سنین جوانی باید به مواردی همچون اضطراب و استرس (به خصوص در زمان برگزاری امتحانات) و همچنین استفاده کردن بیش از حد از نوشیدنی‌های دارای کافئین اشاره کنیم.
عوارض
تپش قلب در جوانان نیز با عوارض مشخصی همراه است که برخی از آن‌ها میتوانند به شدت خطرناک باشند. از جمله این عوارض می‌توانیم به بیهوشی و حتی نارسایی قلبی اشاره کنیم. با داشتن یک برنامه مناسب غذایی و دوری از استرس عموماً میتوان تپش غیرعادی قلب را برطرف کرد. البته این موارد نیز باید تحت نظر پزشک انجام بگیرند و هرگونه خود درمانی ممنوع است.
علت تپش قلب در سالمندان
تپش غیرعادی قلب و دلایل درد قفسه سینه در سالمندان رایج‌تر از سایر اقشار جامعه است. میزان خطر تپش غیرعادی قلب در این افراد نیز بیشتر خواهد بود و به همین دلیل سالمندان عزیز باید به این عارضه توجه کاملی داشته باشند تا سلامتی آن‌ها دچار مشکل خاصی نشود. همانند بخش‌های پیشین، به علائم، علت و عوارض تپش غیرعادی قلب در سالمندان اشاره می‌کنیم.
علائم
از جمله علائم تپش قلب در سالمندان٬ باید به عرق کردن زیاد و همچنین احساس درد در بازو و گردن اشاره کنیم. البته این موارد ممکن است به همراه سایر علائمی که پیش از این به آن‌ها اشاره کردیم، رخ دهند. افزون بر این، ممکن است سالمندان با سرگیجه و احساس ضعف بیش از حد نیز روبه‌رو شوند که خود یکی از نشانه‌های اصلی تپش غیرعادی قلب محسوب می‌گردد.
علت
کاهش میزان قند خون و یا مشکلات ناشی از مصرف داروهای جدید از جمله علل مهم تپش غیرعادی قلب در سالمندان است. موارد دیگری همچون سابقه مصرف مواد مخدر و شوک به صورت ناگهانی از علت‌های قابل توجه در مورد تپش غیرعادی قلب برای سالمندان به شمار می‌آيند که باید حتماً به آن‌ها توجه داشته باشیم تا بتوانیم روش درمانی مناسبی را برای این موضوع بیابیم.
عوارض
مهم‌ترین عارضه خاصی که در صورت تکرار تپش قلب در سالمندان میتوان به آن اشاره کرد، ایست قلبی است. این موضوع به خصوص در سالمندانی که سابقه فعالیت بدنی به شکل منظم نداشته‌اند و یا از رژیم غذایی ناسالم استفاده می‌کنند، اهمیت بالایی دارد. امکان مواجه به عوارض دیگری همچون تنگی نفس مداوم نیز وجود دارد که خود نیازمند انجام بررسی‌های جامع پزشکی است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تپش قلب نا‌مناسب در برخی از موارد علل طبیعی دارد و به سادگی پس از چند لحظه به طور کامل برطرف میشود. به عنوان مثال اگر عادت دارید بر روی پهلوی سمت چپ بخوابید، احتمالاً با تپش غیرعادی قلب رو به رو خواهید شد. بنابراین، مهم است که طبیعی بودن یا غیرطبیعی بودن تپش غیرعادی قلب را پیش از مراجعه به پزشک تشخیص دهیم.
بهترین کار برای انجام این امر، استفاده از یک دستگاه ضربان‌سنج است. چنانچه میزان ضربان قلب شما بیشتر از صد عدد در هر دقیقه است، توصیه می‌کنیم که حتماً به سراغ پزشک خود بروید. البته سالمندان عزیز باید بلافاصله پس از مشاهده هر گونه علامت خاصی مراجعه به پزشک را در نظر داشته باشند.
بهترین کار برای انجام این امر، استفاده از یک دستگاه ضربان‌سنج است. چنانچه میزان ضربان قلب شما بیشتر از صد عدد در هر دقیقه است، توصیه می‌کنیم که حتماً به سراغ پزشک خود بروید. البته سالمندان عزیز باید بلافاصله پس از مشاهده هر گونه علامت خاصی مراجعه به پزشک را در نظر داشته باشند.
کلینیک تخصصی قلب دکتر محمد ریاستی
جهت دریافت نوبت و مشاوره تماس حاصل فرمایید
راه های تشخیص
امروزه راهکارهای گوناگونی به منظور تشخیص میزان تپش قلب غیرعادی وجود دارد که پزشکان و متخصصان مربوطه از آن‌ها استفاده می‌کنند. از جمله مهم‌ترین موارد موجود در این زمینه باید به آزمایش خون، آزمایش ادرار، تست ورزش و نوار قلب اشاره کنیم. در برخی موارد نیز نیاز به اکاردیوگرافی حس میشود.
1-آزمایش خون
اولین روشی که به منظور تشخیص علت تپش غیرعادی قلب به کار گرفته میشود، آزمایش خون است. آزمایش خون مخصوص این موضوع تمایز چندانی با آزمایش خون معمولی ندارد ولی پزشک به فاکتورها متعددی که در برگه آزمایش شما قرار دارد توجه خواهد کرد.
2-آزمایش ادرار
یکی دیگر از روش‌های تشخیص تپش قلب آزمایش ادرار است. در آزمایش ادرار میتوان اطلاعات مناسبی از وضعیت سلامتی بدن فرد به دست آورد و به همین جهت به این آزمایش به عنوان یک گزینه ضروری برای تشخیص علل ضربان غیرعادی قلب شناخته میشود.
3-تست ورزش
استفاده کردن از تست ورزش برای تشخیص ضربان غیرعادی قلب به خصوص در مواردی همچون بررسی سلامت کلی ورزشکاران کاربرد دارد. تست ورزش خود شامل انجام فعالیتهای بدنی گوناگون است که در زمان انجام آن‌ها، فرد به صورت تخصصی مورد بررسی قرار می‌گیرد و فعالیت قلب وی چک خواهد شد. کوچک‌ترین افزایش بیش از اندازه‌ای در میزان تپش غیرعادی قلب با کمک تست ورزش مشخص میشود.
نوار قلب
نوار قلب یا ای کی جی یکی از آزمایش‌های غیرتهاجمی به منظور تشخیص تپش غیرعادی قلب است. در این روش، به کمک چند الکترود ویژه، وضعیت کلی ضربان قلب بررسی خواهد شد و نتیجه نهایی بر روی یک برگه خاص به ثبت می‌رسد. گرفتن نوار قلب برای عارضه‌های قلبی و عروقی یک لازمه اساسی است و تنها به تپش غیرعادی قلب ارتباط ندارد.
5-اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرافی یا تست اکو قلب مورد دیگری است که در این زمینه باید از آن یاد کنیم. در اکوکاردیوگرافی از یک سری امواج به منظور مشخص کردن وضعیت ضربان قلب استفاده میشود. تپش قلب با استفاده از اکوکاریوگرافی توسط متخصصان انجام می‌گیرد و میتوان به کمک آن مواردی همچون ساختار قلب را نیز مورد بررسی قرار داد. در صفحه اکو قلب تهران می توانید با این فرایند بیشتر آشنا شوید.
چه افرادی بیشتر مبتلا می‌شوند؟
به راستی نمی‌توان پاسخ مشخصی به این پرسش داد. در واقع باید بیان کرد که تپش غیرعادی قلب در هر سنی و هر شرایطی ممکن است رخ دهد. حتی زمانی که در حال استراحت هستید نیز ممکن است با تپش قلب روبه‌رو شوید.
مواردی همچون مصرف دخانیات و مصرف مشروبات الکلی، سابقه بیماریهای قلبی و عروقی در خانواده و محیط زندگی ناسالم و پر از استرس، از جمله عواملی هستند که میتوانند احتمال مواجه با ضربان غیرعادی قلب را بیش از پیش افزایش دهند.
عوارض ضربان قلب چیست؟
از جمله اصلی‌ترین عارضه‌های ضربان غیرعادی قلب باید به مواردی همچون ایست قلبی، سکته مغزی، غش کردن و نارسایی قلبی اشاره کنیم (به ترتیب: Cardiac arrest، Stroke، Syncope و Heart failure). در این بخش به صورت مختصر در مورد هر یک از عوارض اطلاعاتی را به شما ارائه می‌کنیم.
ایست قلبی در اثر تپش قلب
زمانی که ایست قلبی یا ارست قلب رخ می‌دهد، گردش خون در کل بدن مختل خواهد شد. در واقع با ایست قلبی، نه خونی به درون قلب وارد میشود و نه خونی از آن خارج خواهد شد. ایست قلبی در برخی از موارد ممکن است منجر به مرگ شود.
سکته مغزی
در سکته مغزی، خون از قلب به مغز نمی‌رسد و بخشی از مغز نمی‌تواند خون موردنیاز خود را در اختیار داشته باشد. سکته مغزی معمولاً حتی پس از احیا نیز منجر به ایجاد معلولیت‌های شدید در فرد میشود و یک عارضه فوق‌العاده خطرناک است. تپش قلب به صورت غیرعادی میتواند در شرایط حاد منجر به سکته مغزی شود.
غش کردن
سنکوپ یا غش کردن شرایطی است که فرد به طور کامل کنترل وضعیت خود را از دست می‌دهد و هوشیاری وی مختل خواهد شد. غش کردن به خصوص در سالمندان ممکن است خطرات بسیاری را به همراه داشته باشد. ضربان غیرعادی قلب تنها یکی از دلایل غش کردن محسوب میشود و نمی‌توان آن را تنها دلیل این موضوع دانست. در ادامه عوارض تپش قلب به نارسایی قلبی اشاره می‌کنیم.
نارسایی قلبی
نارسایی قلبی یا Heart failure یک حالت ویژه است که در آن قلب شما دیگر نمی‌تواند به شکل مناسب خود را پمپاز کند. این امر منجر به آن میشود که اندام گوناگون شما به خون موردنیاز خود دسترسی نداشته باشند و نتوانند به شکل مناسبی فعالیتهای عادی خود را پیگیری کنند. نارسایی قلبی یکی از مهم‌ترین عارضه‌های مربوط به ضربان غیرعادی قلب است.
راه های پیشگیری از ابتلا به ضربان قلب چیست؟
یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از تپش قلب غیرعادی که می‌توانیم به آن اشاره کنیم، بهبود سبک زندگی است. سبک زندگی ما نقش مهمی در سلامتی دارد و به همین دلیل مهم است که آن را به شکل ویژه در نظر داشته باشیم. به طبع خود سبک زندگی به بخش‌های گوناگونی تقسیم میشود. دوری کردن از مشروبات الکلی، نیکوئین و مواد مخدر از جمله تغییرات اساسی و خاصی هستند که برای پیشگیری از ضربان غیرعادی قلب باید به سراغ آن‌ها بروید.
برای افرادی که از تپش قلب رنج می‌برند، ورزش‌های هوازی میتوانند مفید واقع شوند، اما انجام این ورزش‌ها باید تحت نظر دقیق پزشک انجام شود. پیش از شروع هر برنامه ورزشی، ضروری است که بیماران مورد ارزیابی پزشکی قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود که ورزش برای آن‌ها ایمن است. پزشک ممکن است توصیه کند که فرد با شدت کم شروع کند و به تدریج شدت ورزش را افزایش دهد، یا حتی ممکن است برخی از ورزش‌ها را به دلیل وضعیت خاص قلبی بیمار منع کند.
در طول فعالیت، نظارت بر نرخ ضربان قلب با هولتر ریتم قلب، فشار خون با استفاده از هولتر فشار خون، و نشانه‌های خستگی یا درد نیز اهمیت دارد. این اقدامات احتیاطی میتوانند به جلوگیری از بروز مشکلات جدی سلامتی کمک کنند و اطمینان حاصل شود که ورزش به بهترین نحو ممکن و بی خطر انجام میشود.
ارتباط بین استرس و ضربان قلب چیست؟
همان‌طور که بارها در طول متن گفته شد، یکی از مهم‌ترین دلایل ضربان غیرعادی قلب در افرادی همچون جوانان و یا سالمندان، استرس و اضطراب است. این دو مورد میتوانند تأثیر بسیار نامناسبی بر روی سلامتی شما بگذارند و تحقیقات مختلفی در همین رابطه انجام شده است.
به منظور کاهش میزان استرس خود، از ورزش‌های مناسبی همچون یوگا و تای چی کمک بگیرید. این دو ورزش به صورت اختصاصی جهت کمک به ما به منظور کنترل استرس طراحی شده‌اند و نتایج حاصل از به کارگیری آن‌ها برای حل مشکل تپش قلب واقعاً شگفت‌انگیز است.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی جامع تپش قلب، علل، نشانه‌ها، روش‌های تشخیص و درمان آن پرداختیم. تپش قلب میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند استرس، اضطراب، فعالیتهای فیزیکی سنگین، مصرف کافئین و نیکوتین، و همچنین مشکلات پزشکی جدی‌تر مانند بیماریهای قلبی باشد. شناخت دقیق علائم و مراجعه به موقع به پزشک میتواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.
دکتر ریاستی، متخصص قلب تهران
منبع webmd
سوالات متداول
چه علائم و نشانههایی ممکن است به تپش قلب اشاره داشته باشد؟
علائم میتواند شامل تغییر نرخ ضربان (افزایش یا کاهش)، احساس ضربان قلب قوی یا ناپایدار، درد یا ناراحتی در قفسه سینه، سرگیجه یا احساس خفگی، و احساس ضعف یا خستگی باشد.
چه عواملی میتوانند ضربان قلب را تحت تأثیر قرار دهند؟
عوامل مختلفی از جمله استرس، فعالیت بدنی زیاد، مصرف مواد محرکه مثل قهوه یا سیگار، مشکلات قلبی، اختلالات تیروئید، یا حتی تغییرات در دمای محیط میتوانند تحت تأثیر قرار دهند.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
اگر این عارضه باعث نگرانی یا ناراحتی شود، به ویژه اگر با علائم دیگر همراه باشد، توصیه میشود که به دکتر متخصص قلب مراجعه کنید.
آیا تپش قلب باعث مرگ میشود؟
بدون دیدگاه