قلب یکی از حیاتی‌ترین اعضا بدن است که اگر دچار مشکل شود، تمام زندگی شما مختل خواهد شد. یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که ممکن است برای این عضو مهم پیش آید، گرفتگی رگ‌های قلب است. بالن زدن یا آنژیوپلاستی روش درمانیای است که با استفاده از آن می‌توانید بدون عمل جراحی، این بیماری خطرناک را درمان کنید. در واقع این روش جریان خون را به عضله‌های قلب شما برمی‌گرداند و باعث میشود قلب دوباره به خوبی فعالیت کند. اگر می‌خواهید بیشتر در مورد آنژیوپلاستی، مزایا و معایب آن بدانید، با این مقاله همراه باشید.
بیشتر بخوانید: آنژیوگرافی قلب چیست و چگونه انجام می شود؟
بالن زدن قلب چیست؟
آنژیوپلاستی یا بالن زدن، یک روند پزشکی است که برای باز کردن عروق کرونری به کار می رود. این روش جریان خون را به قلب بدون جراحی قلب باز، برمی‌گرداند. یکی از شایع‌ترین شرایطی که از آنژیوپلاستی استفاده میشود، در شرایط اضطراری مثل حمله قلبی است. البته ممکن است زمانی که پزشک تا حد زیادی مشکوک به بیماری قلبی است، برای شما توصیه شود.
انواع آنژیوپلاستی
بسته به این‌که از چه روشی برای باز کردن رگ‌های قلب شما استفاده شود، نوع آنژیوپلاستی متفاوت است. قرار دادن استنت در رگ و بالن زدن با بالن دو نوع اصلی این روش درمانی هستند. بهتر است قبل از انتخاب هر کدام از این دو روش، راجب پروسه و عوارض هر کدام از آن‌ها به خوبی اطلاع داشته باشید تا بتوانید تصمیم بهتری برای پذیرش این درمان بگیرید.
قرار دادن استنت در شریان (Stent angioplasty)
در حال حاضر، از استنت تقریبا در تمام روش‌های آنژیوپلاستی یا بالن زدن استفاده میشود. استنت در واقع یک فلز کوچک، با قابلیت انبساط و سیم پیچی شده است. این فلز در ناحیه تازه باز شده رگ قرار می‌گیرد تا از نازک یا بسته شدن دوباره آن جلوگیری کند. زمانی که استنت در جای خود گذاشته شد، بافت اطراف آن، استنت را مانند لایه‌ای از پوست می‌پوشاند. طی 3 تا 12 ماه، استنت کاملا بوسیله پوست پوشیده میشود.
آنژیوپلاستی با بالن (Balloon angioplasty)
در این نوع، یک لوله نازک و بلند طراحی شده برای این روش، به همراه یک بالن کوچک با دقت وارد رگ میشود. پس از رسیدن به قسمت بسته شده، این بالن باد میشود تا دهانه را باز کند و جریان خون را به قلب افزایش دهد. حتی در این روش معمولا یک استنت فلزی نیز گذاشته میشود تا از بسته شدن مجدد رگ جلوگیری کند.
آنژیوپلاستی رگ قلب به چه هدفی انجام میشود؟
بالن قلب به منظور بازگرداندن جریان خون به شریان تنگ شده‌ای است که به وسیله لوله قابل دسترسی است. تمام بیماریهای شریان کرونری به وسیله آنژیوپلاستی قابل درمان نیستند. پزشک شما بر اساس وضعیت قلبتان می‌تواند تصمیم بگیرد که بهترین درمان برای شما بالن زدن قلب است یا خیر. این روش به جراحی قلب باز نیازی ندارد و به نسبت کم خطرتر است.
آمادگی برای آنژیوپلاستی
پیش از انجام پروسه بالن زدن، پزشک شما در مورد تمام مراحل توضیح و به سوالات شما پاسخ می دهد. اگر به وسیله یا دارویی حساسیت دارید حتما با پزشک در میان بگذارید. توجه داشته باشید که نباید قبل از عمل غذا و مایعات مصرف کنید. اگر دارو یا مکمل خاصی مصرف می‌کنید پیش از شروع درمان اطلاع دهید. ممکن است جراح پیش از عمل از شما آزمایش خون بگیرد تا مشخص شود چقدر طول می‌کشد، خون لخته شود. قبل از آنژیوپلاستی نیز آرام‌بخش تزریق میشود تا بتوانید ریلکس باشید. بر اساس وضعیت سلامتی، پزشک دستوراتی را در مورد چگونگی آماده شدن برای عمل، به شما می‌دهد.
طریقه بالن قلب زدن
برای انجام دادن بالن زدن ابتدا موی ناحیه‌ای که لوله قرار است وارد شود، اصلاح میشود. به وسیله آنژیوکتی که به دست شما متصل شده است، داروها و در صورت نیاز مایعات تزریق میشود. به منظور ثبت کردن فعالیت الکتریکی قلب، یک دستگاه الکتروکاردیوگرام در تمام مدت عمل به شما وصل میشود. علائم حیاتی نیز در طول فرآیند کاملا زیر نظر گرفته میشود.
با این‌که در ابتدا به شما آرام‌بخش تزریق میشود، اما تمام مدت بیدار خواهید بود.ضربان شما در زیر محلی که لوله قرار می‌گیرد، چک میشود تا گردش خون در اندام زیر آن محل را بتوان به‌راحتی بررسی کرد. به محل ورود لوله، بی حسی تزریق می شود. این مکان ممکن است پا، بازو یا مچ شما باشد.
پس از تاثیر کردن بی حسی، لوله به رگ خونی وارد و به سمت قلب هدایت میشود. پس از این‌که به عروق کرونری رسید، رنگ کنتراست به آن تزریق میشود تا تصویرهایی از قلب و شریان‌ها گرفته شود. زمانی که پزشک مکان رگ بسته شده را پیدا کرد، بالن باد می‌کند تا شریان را باز کند. این باد شدن و خالی شدن باد بالن چندین بار تکرار میشود تا گرفتگی رگ کاملا برطرف شود.
مزایای بالن قلب زدن
بالن زدن قلب خطر و هزینه کمتری نسبت به عمل قلب باز دارد. با انجام این روش، شما فقط زخم کوچکی در محلی که لوله وارد می شود خواهید داشت. در حالی‌که باقی روندها مثل عمل جراحی، قسمت بزرگتری از بدن شما را زخم می‌کند. همچنین اگر که مایل باشید، می‌توانید از پزشک بخواهید یک استنت درون رگ قرار دهد تا از بسته شدن دوباره آن جلوگیری کند.
عوارض بالن قلب زدن
یکی از عوارض بالن زدن قلب این است که در صورت جایگذاری استنت، ممکن است در آن محل خون لخته شود. همچنین خونریزی، کبودی و عفونت محلی که لوله وارد میشود نیز ممکن است رخ دهد. عوارضی مثل حمله قلبی و آسیب به عروق کرونری نیز نادر است، اما احتمال آن وجود دارد. اگر عملکرد کلیه دچار مشکل باشد، امکان این وجود دارد که آنژیوپلاستی فرد را دچار آسیب کلیه کند.
تفاوت بالن قلب با فنر قلب؟
در روش بالن زدن قلب، لوله‌ای به درون رگ گرفته شده وارد میشود که در انتهای آن بالن کوچکی وجود دارد. این بالن با باد کردن و خالی کردن باد خود، گرفتگی درون رگ را برطرف می‌کند. گاهی پس از رفع گرفتگی، فنری درون رگ قرار داده میشود تا از بسته شدن مجدد آن جلوگیری کند. در آنژیوپلاستی با قرار دادن استنت، فنر قلب وارد رگ میشود و پس از باز کردن آن همان‌جا باقی میماند تا اجازه ندهد رگ، دوباره بسته شود.
فعالیت هایی که بعد از بالن قلب زدن نباید انجام دهیم؟
پس از هر عمل پزشکی، نکاتی وجود دارد که باید آن را رعایت کنید. ممکن است مجبور شوید تا مدتی از انجام فعالیت های خاصی پرهیز کنید. با این‌که بالن زدن قلب به سنگینی عمل جراحی نیست و عوارض آن کمتر است، اما بازهم محدودیت‌هایی وجود دارد. رعایت این نکات و محدودیت‌ها پس از عمل آنژیوپلاستی، باعث میشود دوران نقاهت را راحت‌تر سپری کنید.
پس از عمل
با توجه به وضعیت سلامتی شما، باید بین 2 تا 6 ساعت را بعد از عمل، روی تخت استراحت کنید. در بعضی موارد ممکن است غلافی در محل ورود لوله باقی میماند. در این صورت استراحت در بستر تا زمان برداشتن غلاف، ادامه می یابد. تا زمانی که پزشک اجازه نداده است، نباید به هیچ وجه از روی تخت بلند شوید.
پس از ترخیص شدن
تا 24 ساعت پس از بالن زدن کرونری و گذاشتن استنت، نباید فعالیت شدید داشته باشید یا وسایل سنگین را بلند کنید. برای برگشتن به کار و فعالیت‌های عادی حتما با پزشک خود مشورت کنید. سیگار کشیدن و استفاده از تنباکو پس از آنژیوپلاستی ممنوع است. از خوردن غذاهای چرب و فست فود نیز پرهیز کنید و رژیم غذایی سالمی را دنبال کنید.
چه زمانی به پزشک متخصص مراجعه کنیم؟
اگر پس از عمل، علائم غیرعادی و ناخوشایندی تجربه کردید حتما به متخصص قلب تهران مراجعه کنید. ممکن است برخی از این علائم نشان از عارضه خطرناکی ناشی از بالن زدن باشد. در صورت مشاهده هر کدام از علائم، آن را با پزشک خود مطرح کنید.
- تب و لرز
- درد، قرمزی، تورم و خونریزی ناحیه ورود لوله
- سردی، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا تغییرات دیگر در دست یا پای آسیب دیدـه
- دلایل درد در قفسه سینه یا فشار ، تهوع یا استفراغ، عرق کردن، گیجی سر یا از حال رفتن
متخصص به شما دستورالعمل‌هایی می‌دهد که بعد عمل باید رعایت کنید تا شاهد این علائم نباشید، با این حال نسبت به بروز آن‌ها هوشیار باشید.
نتیجه گیری
گرفتگی عروق قلب، بیماری جدی‌ای است که می‌تواند عوارض شدیدی را به جا بگذارد. روش بالن زدن قلب یا آنژیوپلاستی، درمانی است که بدون نیاز به جراحی قلب، گرفتگی رگ را برطرف می‌کند. این روش نسبت به عمل جراحی باز، هزینه و خطر کمتری را به دنبال دارد. از مزیت دیگر آنژیوپلاستی این است که می توان با قرار دادن یک استنت درون رگ، از بستـه شدن مجدد آن جلوگیری کرد. اگر این عمل را انجام دادید، حتما محدودیت‌ها و رژیم غذایی مربوطه را رعایت کنید تا زودتر بهبود یابید.
سوالات متداول:
- آیا آنژیوپلاستی خطرناک است؟
هر روش درمانیای خطرات خود را دارد، اما آنژیوپلاستی قلب به نسبت روشهایی مثل جراحی بسیار کم خطرتر است.
- تفاوت بالن زدن قلـب با فنر قلب چیست؟
در حالت دوم، میله ای فلزی درون قلب میماند تا از گرفتگی مجدد رگ جلوگیری کند.
1 دیدگاه
مطلب خیلی خوبی بود . ممنون